967-1030 tarihleri arasında yaşayan bugünkü Afganistan, Irak'ı toprakları içine katarak ilk Türk Sultanı unvanını kazanmış Gazneli Mahmut, İslam tarihinde önemli bir yere sahip değerli bir devlet adamamızdır. 10.asırda yaşanan Gazneli Mahmut'un örnek hayatı fevkalade ilginç hadiselerle doludur. Kendisi gibi fevkalade zeki ve kavrama gücüne sahip Ayaz adında bir nedimesi vardı. Birlikte yaşadıkları ibretli vakalardan birini siz okurlarımla paylaşmak istiyorum.

Gazne'nin Sultanı, nedimi Ayaz'la birlikte yoldan geçerken yandaki bahçeden uzanan kayısı ağcından kayısı koparıp yerler. Daha sonra şöyle derler: "Biz sahibinin izni olmadan kayısı koparıp yedik. Adam helal etmezse ne olacak? Kul hakkı bu!"
Ayaz: "Sultanım köyün yakınından geçiyoruz. Sahibini bulur, helalleşiriz." der. Öyle de yaparlar. Buldukları bahçenin sahibinin fakir bir hamal olduğunu öğrenirler, durumu anlatırlar. Hamal adam gayet hürmetle "Sultan Mahmut bizim bahçemizden kayısımız koparıp yemişse bu bizim için unutulmaz şereftir. Bin defa helal olsun!" karşılığını verir. Hoşuna giden bu sözler Sultanda minnettarlık hissi meydana getirir. "Bir işin olursa mutlaka saraya gel" diyerek oradan ayrılır.

Bu sözü fırsat bilen adamın aç gözlü hanımı kocasına ısrara başlar, "Git sultana söyle. Sana iyi bir iş versin rahat rahat geçinelim de bu fukaralıktan kurtulalım" der. Adam ise "Bak hanım Allah'a şükür kıt kanaat kimseye muhtaç olmadan elimizin emeğiyle geçinip gidiyoruz, aç susuz değiliz, sultan bahçemizden bir kayısı yedi diye yüzsüzlük yapmanın ne gereği var" dediyse de, hanımı her akşam aynı şeyleri tekrarlar. "Saraya git sultanı gör durumumuzu anlat. Tam bu fırsattır iyi bir iş iste, hiç olmazsa sen de biz de rahat ederiz."

Adam ilk anda aldırmazsa da her akşam hanımının ısrarından, dırdırından gına gelen adam, bir bahar mevsimi bahçesindeki ağaçtan bir sepet dolu kayısı ile sarayın yolunu tutar ve saray gider. Ne yazık ki o günde sarayın önünde asilerden bir gurup sarayı basmak isterler. Askerler asilerle beraber sarayın avlusundayken derdini kimseye anlatamadan köylüyü de asilerden sanarak suikastçı diye zindana atarlar. Masum adam zindanda sene boyunca yatar.

Sultanın da bir âdeti vardır. Zaman zaman zindanları gezer, haksız yere zindana giren varsa onların durumunu araştırır bir haksızlık yapılmışsa onu telafi ederdi. Bir gün zindanı gezerken saraya kayısı getiren köylüye rastlar ve onu tanır, "Sen neden buradasın suçun nedir" dediğinde, adam "ben 'KAYISI' maddesinden burada yatıyorum" der. Sultan adamlarına sorar, "kanunlarımızda böyle bir madde var mı?" "Yok, efendim" derler. Sultan yine sorar, "Bak kanunlarımızda böyle bir madde yokmuş" dediğinde, adam durumu anlatır. Bunun üzerine fevkalade üzülen Sultan, "Seni haksız yere buraya koymuşlar bize hakkın geçti. Bunu mutlaka tazmin edelim. Söyle ne dilersen dile, hemen yerine getirilecek" dediğinde, canı yanan köylünün dileği şöyle olur, "Bana bir ip, bir balta, bir de Kur'an-ı Kerim ver, yeter" der. Sultan şaşırır, "Garip şeyler istiyorsun. Ne yapacaksın bunlarla?" Adam gözünü kırpmadan cevap verir, "Sultanım balta ile kayısı ağacını keseceğim, iple hamallığa devam edeceğim, Kur'an'a el basıp bir daha hanımımı asla dinlemeyeceğim." der.

Hanım kardeşlerim anlatılan fıkradan alınmasınlar. Elbette bugün evlerde sözü geçen bayanların sözüdür. Ancak beylerinin başını sıkıntıya sokmamak için eşlerinin gücü dışında isteklerde bulunmaması gerekir. Bizim aile kültürümüzde "Yuvayı yapan dişi kuştur" diye ifade edilen güzel bir söz vardır. Ve bu söz yüzde yüz değil, yüzde bin beş yüz doğrudur. Erkeğin kazancı ne kadar bol olursa olsun, o kazancı evde mayalandıracak olan kadındır.

Maalesef dolaştığım cezaevlerinde eşlerinin tamahkarlığı yüzünden yanlışa adım atıp da hamal gibi pişmanlık duyanları öğrendiğimde üzülmemek mümkün değil.


Kadir  KESKİN

kadirkeskin45@hotmail.com